‘Achtervolging door Siberië’ van Fred Rabouw is, zoals de schrijver zelf wilde een avonturenverhaal en niets meer. Daar is ook niets mis mee. Een verhaal hoeft niet altijd een dubbele bodem of een verborgen boodschap te hebben. Lezen voor ontspanning, fijner is er niet. Zulke verhalen voorzien in een behoefte.
De reis van Tatjana is avontuurlijk genoeg om aan ieders behoefte een verstrooiing te voldoen. Niet alleen is de reis oncomfortabel, de weg vol hindernissen, de angst naar al dan niet bestaande beren altijd aanwezig, daar is ook de geheimzinnige vreemdeling. Wat wil de lezer nog meer in een donkere kersttijd?
Wat ik zou willen is toch wat meer diepgang in de karakterbeschrijvingen. Ilja wordt beschreven als een oude getrouwe, een dienaar die om in clichétermen te blijven zijn leven zou geven voor zijn meesteres. Nou komt hij ook wel door een kogel om het leven, maar eigenlijk meer per ongeluk dan heldhaftig. Ik zou hem graag iets (onbeholpen?) moedigs zien doen. Dat geeft hem meer inhoud.
Tatjana heeft haar vader verloren en haar erfenis zien verdampen, ze weet dat haar moeder niet zelfstandig meer kan functioneren en haar echtgenoot is haar ontrouw. De impact van al deze ellende wil ik zien in haar innerlijke wereld en haar uiterlijk gedrag. Hoe reageert zij: boos of verdrietig, teruggetrokken of agressief, beledigd, vernederd, bang of strijdlustig, misschien toch opgelucht om het einde van een ongelukkig huwelijk? Emoties beïnvloeden handelen en reacties, laat dat zien.
Het verhaal is geschreven vanuit het perspectief van Tatjana, maar dat heeft de schrijver niet goed kunnen volhouden. Ergens wordt zij benoemd als ‘de vrouw’. Zo denkt iemand niet over zichzelf. De hele geschiedenis doet zich meer voor als een reisverslag. De schrijver moet dieper in het hoofd van zijn figuur duiken en opschrijven wat zij denkt, voelt, ruikt, ziet, hoort. Gebruik alle zintuigen, niet puur zoals iets opgemerkt wordt, maar vanuit de emotie van het personage. Dan krijgt het geheel meer zeggingskracht, blijft de lezer bij het verhaal.
De schrijver wilde duidelijk bij de dialoog het ‘hij/zij zegt’ vermijden. Daarvoor in de plaats zijn er inderdaad talloze uitdrukkingen: lachen, reageren, roepen, schreeuwen, fluisteren. Als dit te vaak gedaan wordt, krijgt het soms een wat geforceerd karakter. Een andere manier is om de gevoelens van de sprekende of luisterende persoon te schetsen door direct hun innerlijke gedachte te beschrijven of hun lichamelijke reactie te laten zien. De schrijver doet dit inderdaad ook enige malen.
Het is het paspoort dat… ‘ Ze telde langzaam vier tellen’ is geen goede zin. Je kunt geklop tellen, minuten, het bonzen van je hart, maar vier tellen kan je niet tellen.
De Russische omgeving is leuk neergezet met authentieke woorden en omstandigheden. De dialoog is goed te volgen. Achtervolging door Siberië is gewoon een lekker leesbaar verhaal.
Anneke Blok